ظروف نگهدارنده شیر مادر

تاثیر ظرف نگهداری شیر مادر بر میزان میکروبیوتای پروبیوتیک در شیر مادر

نوزادان درحال رشد به باکتری های مفید شیر مادر که بر میکروبیوتای روده در بزرگسالی و سلامت مادام العمر آنها تاثیر می گذارند نیاز دارند. شیر مادر نیز حاوی صدها هزار میکروبیوم مختلف است. این میکروبیوم ها از عفونت و التهاب جلوگیری کرده و همچنین به رشد اندام، کلونیزاسیون میکروبی سالم و بلوغ ایمن کمک می کنند. نوع مواد به کار رفته در ساخت ظروف ذخیره سازی بر کلونیزاسیون باکتری های موجود در شیر مادر تاثیر می گذارد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات ظروف نگهداری بر روی میکروبیوتای پروبیوتیک شیر مادر است. این مطالعه یک آزمایش واقعی با پیش آزمون و طراحی گروه کنترل پس آزمون است. میکروبیوتای پروبیوتیک مورد مطالعه باکتری اسید لاکتیک (LAB) است. بررسی کلونیزاسیون کل باکتری اسید لاکتیک با استفاده از واحد شمارنده کلونی کبک انجام شد. داده ها سپس به صورت زوج در تی تست تجزیه و تحلیل شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین تعداد کلونی های ذخیره شدۀ باکتری اسید لاکتیک در بطری شیشه ای بیشتر از تعداد کلونی های شیر مادر نگهداری شده در کیسه پلاستیکی (95x106 CFU/ml  نسبت به 77x106 CFU/ml) است. با این حال، آزمایشات آماری نشان داد که هیچ اختلاف چشمگیری بین تعداد کلونی های شیر مادر نگهداری شده در کیسه های پلاستیکی و شیر مادر نگهداری شده در بطری های شیشه ای وجود ندارد.

میکروارگانیسم ها اجزای زیست فعال شیر مادر هستند. در اواسط قرن گذشته، نقش شیر مادر برای اولین بار با مطالعه امکان انتقال عفونت ازطریق شیردهی شناخته شد. در چندین مطالعه به باکتری های مشترک، متقابل یا احتمالا پروبیوتیک موجود در شیر مادر سالم و تاثیر آنها بر سلامت مادر و نوزاد اشاره شده است. همچنین برخی گونه های باکتری لاکتوباسیلوس سالیواریوس، لاکتوباسیلوس فرمنتوم، لاکتوباسیلوس گاسری، اینفانتیس بِرو، بیفیدوباکتریم ادلسنتیس و بیفیدوباکتریوم لانگوم نیز شناسایی شده اند. اینفانتیس یک میکروارگانیسم در شیر مادر است. در نمونه های گرفته شده از شیر مادر یک ماه پس از زایمان طبیعی، 0.1 تا 3 درصد بیفیدوباکتریوم و 0.1 تا 0.3 درصد لاکتوباسیلوس وجود داشت. براساس مطالعات انجام شده با استفاده از روش کشت، شیر مادر سالم حاوی 103-105 باکتری زنده است. نوزادان درحال رشد به باکتری های مهم شیر مادر نیاز دارند که میکروبیوتای روده در بزرگسالی و سلامت مادام العمر آنها را تحت تاثیر قرار می دهند نیاز دارند. شیر مادر نیز حاوی صدها تا هزاران مولکول زیست فعال مختلف است. این مولکول های زیست فعال از عفونت و التهاب جلوگیری کرده و همچنین به رشد اندام، کلونیزاسیون میکروبی سالم و بلوغ ایمن کمک می کنند. الیگوساکاریدها که بخشی از شیر مادر هستند، رشد این میکروب ها را تسریع می کنند. علاوه براین، پپتیدهای ضد میکروبی، لاکتوفرین و لیزوزیم می توانند رشد باکتری های بیماری زا را متوقف کنند. دوره نوزادی یک مرحله حیاتی برای کلونیزاسیون میکروبی دستگاه گوارش به شمار می رود. کلونیزاسیون میکروبی اولیه تحت تاثیر یکی از عوامل دخیل در نگهداری شیر مادر است. در سطح جهانی، ترکیب پیچیده و پویای شیر مادر باعث رشد و نمو سالم نوزادان می شود. بنابراین، WHO توصیه می کند شیردهی در 6 ماه اول تولید نوزاد فقط با شیر مادر باشد. ازطرفی، روده نوزادان در اولین روزها و هفته های تولد حاوی تعداد زیادی از میکروب ها هستند. نوزادان روزانه 800 میلی لیتر شیر مادر مصرف می کنند که حاوی 1 × 105 و 1 × 107 باکتری در روز است. انتظار می رود این باکتری ها در دستگاه گوارش زنده بمانند و به دلیل زمان عبور سریع و پ هاش نسبتا پایین معده وارد روده نوزادان شوند.

در مطالعه قبلی که از تکنیک های فرهنگ استاندارد استفاده کرده بودند، با مقایسه میکروبیوتای نوزادانی که از شیر خشک و شیر مادر در 3 هفته اول تولد تغذیه می کنند، افزایشی در گونه های لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریا از 103104 سلول در میلی لیتر و 105-102 سلول در میلی لیتر مشاهده شد. یوشیکا و همکارانش در مطالعه خود استفاده از روش‌های استاندارد کشت، میکروبیوتای شیر مادر و شیر خشک را در نوزادان در سه هفته اول تولدشان بررسی کردند. الگوهای میکروبیوتا مانند انتروباکتری ها و انتروکوک ها در نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می کنند، مشاهده شد. نتایج حاصل شده نشان می دهد که شیردهی محیط رودۀ مطلوبی برای رشد بیفیدو باکتری ها ایجاد می کند. باتوجه به فواید فراوان شیر مادر برای زندگی کودک، محققان شیردهی را یک فرایند مهم و اولویت اول برای نوزادان می دانند. با این حال، تغذیه نوزاد فقط با شیر مادر، به ویژه مادران شاغل، در جوامع امروزی چندان مطلوب نیست. مادران شاغل احساس می کنند که موانع زیادی در شیردهی نوزاد فقط با شیر مادر وجود دارد زیرا آنها نمی دانند چگونه شیر خود را ذخیره و نگهداری کنند. استفاده نادرست از ظروف نگهداری شیر مادر می تواند کیفیت شیر ​​مادر را کاهش دهد. نوع مواد به کار رفته در ساخت ظروف نگهداری کلونیزاسیون باکتری ها شیر مادر را تحت تاثیر قرار می دهد. پراناتامی دریافت که میانگین تعداد باکتری ها در کیسه های پلاستیکی 5.4x103 CFU/ml بالاتر از میانگین تعداد باکتری در بطری های پلاستیکی 4.4x103 CFU/ml و تعداد باکتری های موجود در بطری های شیشه ای 4.4x103 CFU/ml  است. این نشان می دهد که این مواد به خوبی ظروف نگهداری ASIP عمل می کنند زیرا توسط باکتری های خارجی آلوده نمی شوند. بررسی تاثیر ظروف نگهداری بر کلونیزاسیون باکتری اسید لاکتیک هنوز محدود است. حتی اگر باکتری اسید لاکتیک یک باکتری مهم در شیر مادر باشد، مقدار آن باید حفظ شود. باکتری اسید لاکتیک می تواند از رشد باکتری های بیماری زا جلوگیری کند. به طور کلی، هدف از این مطالعه بررسی تاثیر ظروف نگهداری بر میکروبیوتای پروبیوتیک شیر مادر است. این تحقیق به عنوان مرجعی در انتخاب ظروف نگهداری شیر مادر است تا نوزادان بتوانند شیر مادر با میکروبیوتای مطلوب را مصرف کنند.

جدول زیر نشان می دهد که میانگین تعداد کلونی های باکتری اسید لاکتیک شیر نگهداری شده در بطری های شیشه ای بیشتر از تعداد کلونی های شیر نگهداری شده در کیسه های پلاستیکی (95x106 CFU/ml  نسبت به  77x106 CFU/ml) است.

جدول 1:

با این حال، آزمایشات آماری نشان داد که تفاوت معناداری بین تعداد کلونی های شیر نگهداری شده در کیسه های پلاستیکی و شیر نگهداری شده در بطری های شیشه ای (p value=0.38) وجود ندارد.

نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد که میانگین تعداد کلونی های باکتری اسیدلاکتیک شیر نگهداری شده در بطری شیشه ای بیشتر از تعداد کلونی های شیر نگهداری شده در کیسه پلاستیکی (95x106 CFU/ml  نسبت به 77x106 CFU/ml) است. اما در آزمایشات آماری اختلاف معناداری بین تعداد کلونی های شیر مادر نگهداری شده در کیسه های پلاستیکی و شیر نگهداری شده در بطری های شیشه ای مشاهده نشد. نتایج حاصل از این تحقیق با تحقیقات پراناتامی همخوانی دارد که اثبات کرد نوع مواد به کار رفته در ساخت ظروف نگهداری هیچ تاثیری بر کل کلونی های باکتری در شیر مادر با مقدار پ 0.246 ندارد. بیشترین تعداد باکتری در کیسه های نگهداری پلاستیکی (متوسط 5.4x 10 3 CFU/ml) مشاهده شد.

جمع بندی و کلام آخر

در این مطالعه هیچ اثری از نوع ظروف نگهداری بر روی کلونیزاسیون LAB شیر مادر مشاهده نشد اگرچه میانگین کلونیزاسیون LAB در شیر مادر نگهداری شده در ظروف شیشه ای بالاتر از میانگین کلونیزاسیون LAB در شیر مادر نگهداری شده در ظروف پلاستیکی بود.