استفاده از پلاستیک زیست تخریب پذیر در ساخت لباس به همان سرعتی که انتظار می‌رفت تجزیه نمی‌شود – تحقیقات جدید
آلودگی پلاستیک به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی عصر ما محسوب می‌شود. سالانه بیش از 100 میلیون تن پلاستیک در محیط زیست رها شده که از این رقم بیش از 10 میلیون تن به اقیانوس‌ها ریخته می‌شود. این پلاستیک‌ها به ذرات میکروپلاستیک مضر بسیار کوچک تجزیه شده و توسط حیات وحش مصرف می‌شوند. در اینجا به شناسایی بطری‌ها و کیسه‌های دور ریخته شده به عنوان زباله‌های پلاستیکی می‌پردازیم. اما الیاف مصنوعی بافته شده در لباس‌های ما همچون پلی استر، نایلون، اکریلیک وغیره به همان اندازه دردسرساز هستند. سالانه بیش از 60 میلیون تن پارچه پلاستیکی تولید می‌شود که حجم قابل توجهی از آن درنهایت در زمین دفن می‌شود. یکی از رویکردهای امیدوارکننده برای مقابله با این بحران استفاده از پلاستیک‌های "زیست تخریب پذیر" است. این پلاستیک‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا به طور طبیعی به گازها و آب تجزیه شوند که بدون ایجاد آسیب طولانی مدت در محیط زیست منتشر می‌شوند. اما درواقع پلاستیک زیست تخریب پذیر (یا بیوپلاستیک) انتظارات ما را برآورده نمی‌کند. اخیرا تحقیقات انجام شده توسط موسسه اقیانوس شناسی اسکریپس در سن دیگو، کالیفرنیا، نشان داد که مواد بیوپلاستیک معروف به پلی لاکتیک اسید تقریبا از سرعت تجزیه کندی برخوردار هستند. محققان نمونه‌های الیاف را از مواد پلاستیکی زیستی و نفتی به دست آوردند و همچنین الیاف طبیعی همچون پنبه را نیز در آب‌های ساحلی و کف دریا جمع آوری کردند. این الیاف با گذشت زمان به کمک میکروسکوپ بررسی شدند تا میزان تجزیه پذیری آنها تعیین شود. اگرچه تجزیه الیاف پنبه تا یک ماه طول می‌کشد، الیاف مصنوعی همچون بیوپلاستیک مانند پلی لاکتیک اسید حتی پس از 400 روز غوطه ور شدن در اقیانوس، تجزیه نمی‌شوند.
ریختن زباله‌ها به دریا
آلودگی پلاستیکی ناشی از البسه به یک بحران تبدیل شده است. البسه اغلب قابل بازیافت نیستند و الیاف پلاستیکی ریز با ساییدگی و پاره شدن به تدریج در محیط آزاد می‌شوند. الیاف لباس از مسیرهای مختلفی به اقیانوس‌ها می‌رسند. لباس‌هایی که در دریاها و اقیانوس‌ها غوطه ور هستند از نظر فیزیکی توسط امواج یا اصطکاک پس از برخورد با ذرات شن تجزیه می‌شوند. این فرایند منجر به آزاد شدن الیاف در حین پاره شدن لباس نمی‌شود. الیاف پلاستیکی موجود در لباس‌ها حتی با پوشیدن در محیط منتشر نمی‌شوند. با این حال، درنهایت ممکن است به اقیانوس ریخته شوند. الیاف البسه در حین شستن جابجا شده سپس به فاضلاب و درنهایت به دریا ریخته می‌شوند. مهم نیست که ما چه کاری انجام می‌دهیم، الیاف لباس به ناچار راه خود را در محیط زیست پیدا می‌کنند. پس منطقی است که به اتفاقاتی که پس از رها شدن در محیط برای این الیاف می‌افتد توجه جدی داشته باشیم.
چرا این کار ضرورت دارد؟
باتوجه به یافته‌های به دست آمده میکروالیاف اسید پلی لاکتیک به طور بالقوه برای موجودات زنده دریایی ازجمله عروس دریایی سمّی هستند. عروس دریایی که مورد مطالعه قرار گرفت، فرکانس نبض خود را در مواجهه با غلظت بالای این الیاف پلاستیکی تغییر داد. اگرچه توانایی شکار او به طور بالقوه کاهش یافت اما جهت‌گیری خود را در آب حفظ کرده بود. وجود الیاف پلی لاکتیک اسید در محیط دریا ممکن است باعث افزایش تعداد عروس دریایی و تغییر رفتار آنها شود. چنین تغییراتی می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای اکوسیستم دریایی به همراه داشته باشند. عروس دریایی به طور گسترده در تمام اقیانوس‌ها پراکنده شده و به عنوان هم شکارچی و هم طعمه نقش مهمی در زنجیره غذایی دریایی ایفا می‌کند. طول عمر الیاف اسید پلی لاکتیک در محیط‌های دریایی یکی دیگر از نگرانی‌های روزافزون است. هرچه این الیاف طولانی‌تر در محیط باقی بمانند، احتمال بیشتری وجود دارد که توسط موجودات دریایی بلعیده شوند. پس از آن تجمع زیستی، جایی که میکروپلاستیک‌ها و مواد شیمیایی مرتبط با آنها در زنجیره غذایی دریا جمع می‌شوند، رخ می‌دهد. امروزه تحقیقات انجام شده شواهدی از تجمع زیستی میکروپلاستیک در گونه‌های متعدد و انواع میکروپلاستیک ارائه می‌دهند.
مقابله با آلودگی پلاستیکی
این که پلاستیک چگونه وارد محیط زیست می‌شود مهم نیست، بایستی به راه حل‌هایی برای مقابله با آلودگی پلاستیکی دست یابیم. پلاستیک‌های زیست تخریب پذیر اگر از مواد تجزیه پذیر حاصل از منابع طبیعی ساخته شوند، یکی از جایگزین‌های بالقوه برای این پلاستیک‌ها هستند. با این کار طول عمر پلاستیک را در محیط زیست به حداقل می‌رساند. با این حال، بیوپلاستیک‌ها نیز همچون پلاستیک‌های معمولی بایستی به درستی دور ریخته شوند. اما محققان دریافتند که لیبل و دستورالعمل‌های بسیاری از محصولات زیست تخریب پذیر اغلب گمراه کننده هستند. در مطالعه‌ای که بر روی 9701 شهروند بریتانیا انجام شد، بسیاری از آنها معنای لیبل پلاستیک‌های تجزیه پذیر، کمپوست پذیر و زیست تخریب پذیر را درک نکردند. این عدم آگاهی می‌تواند منجر به دفع نادرست پلاستیک‌های زیست تخریب پذیر و غیرقابل تجزیه در محیط زیست شود. پلاستیک‌هایی که در محیط دور ریخته می‌شوند ممکن است تجزیه نشده یا به قطعات میکروپلاستیک کوچک تجزیه شوند. اسید پلی لاکتیک می‌تواند در کارخانجات تخصصی کمپوست صنعتی تجزیه شود اما با این وجود، تمامی فرایندهای کمپوست نمی‌توانند هر نوع بیوپلاستیک را شامل شوند. مواد پلاستیکی بایستی دارای حداقل معیار و استانداردهای تولید کمپوست باشند. از آنجایی که جهان از پلاستیک زیست تخریب پذیر بیشتری استفاده می‌کند، باید از کاهش مصرف پلاستیک معمولی در محیط زیست اطمینان حاصل کنیم. برهمین اساس، ارتقاء لیبل و دستورالعمل‌های دفع و بهبود دسترسی به کمپوست صنعتی می‌تواند مثمر ثمر باشد.
