قاشق‌های خوراکی با رنگ‌های طبیعی

غنی سازی قاشق‌های خوراکی با رنگ‌های طبیعی

پلاستیک‌ها مخلوطی از پلیمرهای آلی هستند که نقش مهمی در آلودگی محیط زیست اطراف ما دارند. یکی از راه‌های کاهش ضایعات ناشی از استفاده از پلاستیک، به ویژه پلاستیک یکبار مصرف، می‌تواند ساخت کارد و چنگال با مواد زیست سازگار باشد. در این مطالعه دو گروه نمونه حاوی ترکیب آرد سورگوم، گندم و برنج، صمغ گوار در نسبت‌های مختلف، و گروه نمونه‌های حاوی نسبت استاندارد (40:40:20) آرد سورگوم، گندم و برنج مورد بررسی قرار گرفتند. سپس قاشق‌ها در سه رنگ مختلف به جای استفاده از آب با استفاده از عصاره چغندر، اسفناج و جامون ساخته شدند. این عصاره ها نه تنها برای رنگ کردن آنها کاربرد داشتند، بلکه ارزش غذایی قاشق را نیز بالا می‌بردند. قاشق‌های خوراکی ازنظر پارامترهای تغذیه‌ای مانند میزان رطوبت، خاکستر، چربی و پروتئین با استفاده از روش‌های استاندارد مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین خواص بافتی این قاشق‌ها نیز با استفاده از آنالیز بافت CT3 با تعیین سختی آنها مورد بررسی قرار گرفته و قاشق‌های حاوی عصاره اسفناج درمقایسه با دیگر نمونه‌ها از مقاومت بیشتری در برابر فشرده سازی با سختی 4.76 نیوتن برخوردار بودند. خواص رنگ نیز با استفاده از رنگ سنج آزمایشگاهی هانتر مورد بررسی قرار گرفت. در بین تمام نمونه‌های گروه دوم حاوی بیشترین مقدار کروم (26.58) بودند و کمترین مقدار کروم برای قاشق‌های حاوی عصاره چغندر (17.29) مشاهده شد. علاوه براین، بیشترین زاویه رنگ برای قاشق حاوی عصاره اسفناج (84.08) و کمترین برای قاشق حاوی عصاره چغندر (50.75) ثبت شد. هدف اصلی این مطالعه توسعه ساخت قاشق‌های خوراکی با خواص زیست تخریب پذیری و حاوی رنگ‌های طبیعی است و این خواص زیست تخریب‌پذیری با استفاده از آزمون پوسیدگی ناشی از دفن در خاک به مدت 5 تا 7 روز مورد بررسی قرار گرفت. درنتیجه، قاشق خوراکی را می‌توان جایگزین پلاستیک یک بار مصرف کرد که انباشت ضایعات پلاستیکی ناشی از استفاده از قاشق‌های پلاستیکی را به حداقل می‌رساند.

در این دنیای پیشرفته مدرن، تقریبا همه درگیر کار و پرمشغله هستند. با این حال، پختن یا شستن ظروف روزانه دشوار است. تقاضا برای ظروف پلاستیکی در دهه‌های گذشته به طور پیوسته روبه افزایش بوده است. استفاده از این ظروف به دلیل وجود سموم و مواد سرطان زا برای سلامت انسان مضر هستند. امروزه این موضوع به نگرانی از اثرات زیست محیطی ضایعات پلاستیکی غیرقابل تجزیه که هر روز دور انداخته می‌شود دامن می‌زند. تولید کارد و چنگال خوراکی یک خط تولید ظروف گیاهی در آینده نزدیک است که استفاده از آن کاملا بی خطر بوده و حتی برای اکوسیستم نیز سودمند است. این کارد و چنگال‌های خوراکی که با مواد مغذی بهبود یافته اند، نه تنها جایگزین مناسبی برای کارد و چنگال‌های مضر پلاستیکی هستند، بلکه محیط زیست را دچار چالش نمی‌کنند. هدف از تولید این محصولات بهبود زندگی مردم با حذف نیاز و استفاده از کارد و چنگال پلاستیکی و همچنین حفاظت از اکوسیستم است. این محصولات را می‌توان از مواد خوراکی مانند برنج، گندم و سورگوم (ارزن یا جوار) ساخت که به عنوان عناصر اصلی عمل می‌کنند. سورگوم به دلیل سختی بالایی که دارد به عنوان ماده اولیه انتخاب شده (در مایعات آغشته نمی‌شود) و برای کشت در مناطق نیمه خشک مناسب است؛ طعم آن شبیه کراکر خشک است زیرا چربی کمتری داشته و می‌تواند یک مکمل غذایی باشد. حتی اگر قاشق‌های حاوی سورگوم بعد از استفاده دور ریخته شوند، در طی چند روز تجزیه می‌شوند. این کارد و چنگال خوراکی را می‌توان آمادۀ خوردن نامید زیرا برای آماده سازی آنها به فرایند خاصی نیاز نیست. از کارد و چنگال خوراکی می‌توان به عنوان ظروف جامد و نیمه جامد استفاده کرد. زود خیس نمی‌شوند و به دلیل خواص زیست سازگاری که دارند، اگر در محیط پراکنده شوند توسط حیوانات خورده می‌شوند. علاوه براین، اگر از دید مصرف کننده به این محصول نگاه کنیم، می‌تواند یک تجربه لذت بخش روی میز غذا باشد زیرا چشیدن آنها می‌تواند شخص را هیجان زده کند. بعد از اتمام غذا همچنین می‌توان از طعم و رنگ‌های مغذی مختلف به کار رفته در آنها لذت برد. برخلاف کارد و چنگال پلاستیکی که همیشه بعد از استفاده آنها را دور می‌اندازیم، کارد و چنگال خوراکی فقط در خاک تجزیه می‌شوند زیرا از مواد غذایی ساخته شده‌اند. در هر بخش از صنعت غذایی می‌توان از آن استفاده کرد و محیط زیست را تمیزتر نگه داشت.

استانداردسازی نمونه کنترل

از بین سه نسبت مختلف در نمونه‌های کنترل، نمونه 1 با 40 درصد آرد سورگوم، 40 درصد آرد گندم و 20 درصد آرد برنج بافت خوبی نسبت به نمونه 2 حاوی 42.5 درصد آرد سورگوم، 42.5 درصد آرد گندم و 15 درصد آرد برنج و همچنین نمونه 3 با نسبت 45:45:10 آرد سورگوم، گندم و برنج دارد. نمونه‌ها ازنظر استحکام و خواص بافتی نیز استاندارد شدند. با مشاهده ترک‌هایی در نمونه‌های 2 و 3 به این نتیجه رسیدیم که این نمونه‌ها تجزیه بالاتری در طبیعت دارند. نمونه 1 نیز ازنظر بافت، استحکام و شکستگی استاندارد بود اما شکستگی در این نمونه مشاهده نشد. قاشق خوراکی نمونه 1 با افزودن 2 گرم صمغ گوار در 3 رنگ مختلف به 120 میلی لیتر آب چغندر/اسفناج/جامون ساخته شد.

تحلیل تقریبی

در جدول زیر نتایج حاصل از تحلیل تقریبی گروه کنترل و قاشق‌های خوراکی حاوی رنگ‌های طبیعی ارائه شده است.

جدول 1:

این تحلیل شامل مقادیر رطوبت، خاکستر، پروتئین و چربی است.

تخمین میزان رطوبت

باتوجه به جدول بالا، تفاوت محسوسی در رطوبت نمونه‌ها مشاهده نشد. محتوای رطوبت T₂ درمقایسه با T₁ و T₃ و نمونه‌های کنترل بالا بود. اسفناج باعث می‌شود تا مواد ظرفیت نگهداری آب بالایی داشته باشد و این خاصیت ممکن است به بالا بودن رطوبت در نمونه T₂ کمک کرده باشد.

ارزیابی میزان خاکستر

بیشترین میزان خاکستر در قاشق‌های خوراکی تهیه شده از عصاره چغندر (T₁) تا 2.17 درصد بود درحالی‌که، کمترین میزان آن در نمونه کنترل تا 1.38 درصد مشاهده شد.

ارزیابی میزان پروتئین

محتوای پروتئین در تمام قاشق‌های خوراکی T₁، T₂ و T₃ بررسی شد که حدودا یکسان بودند. مقادیر پروتئین موجود در قاشق‌های خوراکی حاوی عصاره چغندر بالاتر بود. باتوجه به این یافته‌ها می‌توان گفت که ارزش غذایی T₁ بالاتر از T₂ و T₃ است.

ارزیابی میزان چربی

به ​​منظور درک ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی قاشق های خوراکی (حس چشایی، طعم و ظاهر)، مقدار چربی موجود در هر سه نمونه قاشق مورد بررسی قرار گرفت. همانطور که در جدول زیر نشان داده شده است، بیشترین میزان چربی برای گروه کنترل بود.

جدول 2:

درحالی‌که باتوجه به جدول 1، هر سه نمونه چربی نسبتا کمتری داشتند.

تحلیل رنگ

نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل رنگ در قاشق‌های خوراکی غنی شده با رنگ‌های طبیعی در جدول زیر بیان شده است.

جدول 3:

مقادیر L*، a* و b* نیز در تحلیل کروما، فام و ΔE بررسی شدند. ΔE بیانگر اختلاف رنگ بین رنگ ظاهری نمونه و رنگ استاندارد آن است.

جمع بندی و نتیجه گیری

ازنظر کاربردی و به منظور بهبود عملکرد ظروف خوراکی، در این مقاله به بررسی و توسعه قاشق‌های خوراکی به عنوان یک جایگزین پایدار برای پلاستیک یکبار مصرف پرداخته شده است. این قاشق‌های مغذی قابل خوردن هستند و یا می‌توان آنها را در گلدان به عنوان کمپوست ریخت؛ حتی توسط حیوانات خورده شوند. برخلاف پلاستیک که تجزیه بیولوژیکی آن تا 500 سال طول می‌کشد، تجزیه این قاشق‌های خوراکی درطی یک هفته انجام می‌شود. همه ما از خطرات پلاستیک یکبار مصرف در محیط زیست آگاه هستیم و اینکه تجزیه آنها در محیط صدها سال‌ طول می‌کشد که می‌تواند سلامت ما را به طرق مختلفی تحت تاثیر قرار دهد. باتوجه به یافته‌های پژوهشی، قاشق‌های خوراکی تهیه شده از عصاره چغندر، اسفناج و جامون جذابیت بیشتری دارند. بعلاوه، از حداقل رطوبت و بالاترین محتوای پروتئین برخوردار هستند. انجام تحقیقات بیشتر در آینده با تمرکز بر بهبود ساخت کارد و چنگال با فرآوری ضایعات میوه با هدف دستیابی به محصول بادوام امکان پذیر خواهد بود. از ضایعات میوه‌های مختلف دیگر نیز می‌توان در ساخت ظروف خوراکی با هزینه کم استفاده کرد. ساخت قاشق‌های خوراکی حاوی رنگ‌های طبیعی حاصل از عصاره چغندر، اسفناج و جامون که یک ماده نسبتا جدید است، ابتکاری است که می‌تواند برای سلامت انسان، دیگر جانداران و محیط زیست به طور کلی مفید باشد.