کدام یک از این دو مورد سازگاری بیشتری با محیط زیست دارند، پلاستیک یا شیشه؟
در صورتی که شما بخواهید هیچ گونه آلودگی و یا زباله ای را تولید نکنید، احتمال دارد که با چندین تن از تصاویر بطریهای شیشهای در همه مکان ها روبرو شوید. از زباله های بطری ها تا سایر موارد مواد شیشه ای را می توانید به خوبی در انجمنهای عدم تولید زباله مشاهده کنید اما واقعاً علت این همه گرایش به مواد شیشه ای چیست و آیا واقعاً آنها در مقایسه با پلاستیک ها سازگاری بیشتری با محیط زیست دارند؟
متخصصان حوزه محیط زیست شهرت بسیار بدی را برای مواد پلاستیکی به وجود آورده اند و این بدین دلیل است که فقط حدود ۹ درصد از این مواد قابلیت بازیافت را دارند. برای پاسخگویی به سوالات مطرح شده باید دقت بسیار بیشتری به نحوه تولید و بازیافت شیشه و پلاستیک داشته باشید نه فقط زمانی که طول عمر آنها به پایان می رسد. زمانی که شما می خواهید یکی از این دو مورد را انتخاب کنید کدام یک از آنها سازگاری بیشتری با محیط زیست دارند؟ شاید نتوانید به راحتی به این سوال پاسخ دهید.
شیشه ها
بهتر است ابتدا به سراغ مواد شیشه ای برویم که به میزان بسیار زیادی توسط طرفداران انجمن عدم تولید زباله مورد توجه قرار گرفتند. بهتر است بدانید که مواد شیشه ای قابلیت بازیافت بی انتهایی را دارند و میتوان آنها را به موادی تبدیل کرد که از مصارف اولیه خود برخوردارند. در واقع مواد شیشه ای هیچ وقت کیفیت و خلوص خود را از دست نمی دهند حتی اگر چندین بار شما آنها را مورد بازیافت قرار دهید اما آیا واقعاً روند بازیافت انها به درستی انجام میگیرد؟
استفاده از محصولات شیشه ای چه مشکلاتی دارد؟
تولید مواد شیشه ای جدید ابتدا به ماسه نیاز دارد و اگر چه ما چندین تن از ماسه را در سواحل، کویر و بستر اقیانوس ها مشاهده می کنیم اما میزان مصرف این مواد بیشتر از مقداری است که کره زمین می تواند آن را جایگزین کند. در حقیقت ما از ماسه بیشتر از نفت استفاده میکنیم و فقط انواع ویژهای از ماسه می تواند به منظور تولید مواد شیشه ای به کار برده شود و البته بهتر است بدانید که از ماسه های موجود در کویر نمی توان استفاده کرد. در اغلب موارد این ماسه ها از بسترهای دریا و رودخانه ها گرفته میشوند. برداشت ماسهها از محیط زیست طبیعی باعث میشود تا اکوسیستم نیز کاملا تعادل خود را از دست بدهد زیرا تعداد زیادی از موجودات ریز به روی ان ها زندگی میکنند که نقش بسیار مهمی در تغذیه زنجیره غذایی دارند. برداشت ماسهها از بستر دریا و رودخانه ها باعث می شود تا امکان بروز سیل و تخریب هم افزایش پیدا کند. از آنجایی که ما به ماسه برای تولید شیشه نیاز داریم شما به خوبی می توانید مشکل اصلی را بیابید. مشکلاتی که در حوزه مواد شیشهای وجود دارد این است که وزن بیشتری در مقایسه با پلاستیک ها دارند و در حمل و نقل به راحتی می شکنند و این بدین معناست که هزینه حمل و نقل آنها نیز در مقایسه با مواد پلاستیکی بیشتر می باشد. همچنین بهتر است به خاطر داشته باشید که بیشتر شیشه ها در واقع بازیافت نمی شوند و حدود ۳۳ درصد از شیشه ها در آمریکا بازیافت شده اند. با توجه به این موضوع که فقط ۱۰ میلیون متریک تن از مواد شیشه ای در آمریکا دور انداخته می شوند بنابراین میزان بازیافت آن ها چندان هم بالا نیست. شیشه هایی که در داخل سطلهای زباله انداخته میشوند به عنوان پوشش های محل دفن زباله مورد استفاده قرار می گیرد تا هزینهها را کاهش دهند و یکی از دلایل مقدار پایین بازیافت آنها همین مورد می باشد. شیشه های رنگی را می توان فقط با انواع مشابهی از رنگها ذوب کرد و یا و بازیافت نمود. پنجره ها و انواع ظرفهای شکستنی پیرکس نیز از قابلیت بازیافت برخوردار نمی باشند زیرا نحوه تولید آنها به گونه ای است که نمیتوانند دمای بالا را تحمل کند . علاوه بر آن مواد شیشه ای حدود یک میلیون سال طول میکشد تا در محیط زیست تجزیه شوند که در زمینه های دفن زباله نیز این مقدار بالاتر میرود.
پلاستیک ها
انجمن طرفداران عدم تولید زباله معمولا اتهامات بسیار زیادی را به پلاستیک ها وارد می کند اما واقعاً آیا مواد پلاستیکی به همین اندازه بد هستند؟
استفاده از مواد پلاستیکی چه مشکلاتی دارد؟
بیشتر مواد پلاستیکی به جز پلاستیک های زیستی از منابع نفتی گرفته می شوند. استخراج نفت با مشکلات بسیار زیادی روبه روست همانند نابودی زمین و اکوسیستم دریایی. علاوه بر آن استخراج نفت میتواند انواعی از مشکلات همانند آلودگی خاک و یا آب را به وجود بیاورد و در نهایت موجب ایجاد احتراق و یا انفجار شود. پس از آن اثرات کربنی مواد پلاستیکی را نمیتوان به راحتی نادیده گرفت زیرا از لحظهای که مواد خام به پلاستیک ها تبدیل می شوند تا زمانی که کاملا دور انداخته می شوند کربن دی اکسید را آزاد میکنند. میزان انتشار کربن دی اکسید از مواد پلاستیکی در سال ۲۰۱۵ برابر با مقدار ۱.۸ میلیارد متریک تن بوده است. اگر بخواهیم به صورت عادلانه شیشه و پلاستیک را با یکدیگر مقایسه کنیم بهتر است اشاره کنیم که کارخانههای تولیدکننده شیشه نیز معمولا مواد خطرناکی را منتشر میکنند و در بیشتر موارد نیز از سوخت های فسیلی استفاده میکنند. یکی دیگر از مشکلاتی که در حوزه مواد پلاستیکی عنوان میشود این است که فقط ۹ درصد از آنها قابلیت بازیافت دارند و اگر به این موضوع دقت کنیم که ما هشت و نیم میلیارد متریک تن از مواد پلاستیکی را از ابتدا تولید کردهایم میزان بازیافت آنها بسیار کم می باشد. نرخ بازیافت شیشه در آمریکا ۳۳ درصد می باشد که در مقایسه با سایر کشورها چندان مقدار ایدهآلی نیست مانند سوئیس، آلمان و یا سایر کشورهای اروپایی که به میزان ۹۰ درصد می توانند شیشه ها را بازیافت کنند اما در هر صورت بیشتر از مواد پلاستیکی است. بیشتر مواد پلاستیکی را میتوان به انواعی از محصولات نوین با کیفیت پایین تر تبدیل کرد و این بدین معنی است که محصول مجدد تولید شده هیچ وقت برابر با محصول ابتدایی نیست. بیش از ۴۵۰ سال طول خواهد کشید تا پلاستیک ها در محیط زیست تجزیه شوند و این مقدار برای محلهای دفن زباله برابر با هزار سال می باشد و اگر بخواهیم آنها را با شیشه ها مقایسه کنیم که حدود یک میلیون سال برای تجزیه نیاز دارند، میتوان مواد پلاستیکی را گزینه بهتری حساب کرد. با گذر زمان پلاستیک انواعی از مواد شیمیایی سمی را وارد محیط زیست می کند.
نتیجه گیری
پلاستیک و شیشه ها از مزایا و معایب خود برخوردارند و بهترین اقدامی که ما میتوانیم در این زمینه انجام دهیم کاهش وابستگی خود به انواعی از محصولات یکبار مصرف می باشد. اگر فقط یکبار از یک محصول استفاده می کنید و سپس آن را در سطح زباله میاندازید بهتر است راه حل دیگری پیدا کنید.
مترجم: ف. آل احمد
