رنگ چه تاثیری بر مواد پلاستیکی دارد؟
زمانی که شما می‌خواهید قطعات پلاستیکی رنگ شده را مورد آزمایش قرار دهید چه چیزی به ذهنتان خطور میکند؟ مسلماً تطابق رنگی از گزینه های بسیار مهم می باشد و رنگ قطعات پلاستیکی باید با خود قطعات هماهنگی کامل داشته باشد. این کار را می‌توان با استفاده از طیف سنج ها انجام داد. آزمایش چسبندگی نیز یکی دیگر از روشهای موجود است که باید بتواند به زیر لایه ها بچسبد، سایر آزمون های موجود در این دسته عبارتند از آزمون لایه برداری و آزمون کشیدگی. همچنین ممکن است نیاز باشد تا شما میزان استحکام یا ضخامت رنگ های کاربردی را نیز بسنجید. علاوه بر آن در مواردی شما باید میزان دوام رنگ همانند مقاومت آن در برابر سایش و یا اشعه فرابنفش را نیز تحلیل کنید. اما آیا واقعاً شما به نکاتی همانند میزان کشیدگی تا پارگی و یا استحکام در برابر ضربه دقت کرده اید زیرا این ویژگی های مواد پلاستیکی می تواند با توجه به رنگ انتخابی شما تحت تاثیر قرار بگیرد. اگر رنگ انتخابی شما به درستی برای پلاستیک کاربردی تان انتخاب نشده باشد می‌تواند باعث کاهش و تنزل خواص مکانیکی قطعات پلاستیکی شود. در هر حال انجام آزمون های متفاوت بهترین روش به منظور تعیین میزان تناسب این رنگ ها با قطعات پلاستیکی کاربردی شما می باشد. بهتر است ابتدا بدانید که چرا ما باید قطعات پلاستیکی را رنگ کنیم؟ به طور کلی تعداد بسیار زیادی از مواد وجود دارند که در طی مراحل قالب گیری رنگ را به خود جذب می کنند و بسیاری از ترکیب کننده ها نیز رنگ ها و تسهیلات زیادی را به مواد می بخشند اما هنوز هم دلایل بسیار زیادی برای رنگ آمیزی قطعات پلاستیکی وجود دارد. یکی از ویژگی های تخصصی که امروزه در دنیای تجارت به میزان زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد سفارشی سازی انبوه باشد و این بدین معنی است که محصولاتی با تولید انبوه می‌توانند با توجه به نیازمندی ها و یا علاقه مندی های تک تک مشتریان ساخته شوند به عنوان مثال مشتریان می توانند تاثیر زیادی بر انتخاب رنگ محصول داشته باشند و رنگ آن را از یک پالت بزرگ رنگ انتخاب کند که تطابق بسیار زیادی با شخصیت منحصر به فرد آنها دارد. تولید حوزه بسیار گسترده‌ای از رنگ ها در طراحی قالب گیری تزریقی نیاز به ترتیب و یا برون ریزی بسیاری دارد که خود می تواند راهکاری بسیار موثر باشد به خصوص در صورتی که میزان قطعات مورد نیاز شما که باید در رنگهای مختلفی تولید شوند کم باشد. مسلما در چنین شرایطی رنگ آمیزی بهترین گزینه مناسب خواهد بود. یکی دیگر از دلایل اهمیت رنگ آمیزی مواد پلاستیکی می تواند در این مورد خلاصه شود که این رنگ ها می توانند طول عمر قطعات پلاستیکی را در برابر شرایط محیطی و محیط های خارج از آن افزایش دهند. تعداد زیادی از مواد پلیمری در برابر حملات ناشی از اشعه فرابنفش حساس می باشند و در مواردی نیز به آنها پایدار ساز های فرابنفش اضافه می‌شود اما مواد رنگ آمیزی خود می توانند به نوعی حفاظ بیشتر برای چنین پلیمرهایی باشند. همچنین این امکان وجود دارد که قطعات پلاستیکی توسط مشتریان رنگ شوند و یا با استفاده از خدمات پس از فروش برای مشتریان و یا در طی مراحل تولید رنگ شود. در تمامی موارد عنوان شده رنگ آمیزی انجام شده باید استحکام مکانیکی ماده پلاستیکی داشته باشد و آن را کاهش دهد. شاید مشتریان بخواهند که رنگ مورد نظر خود را از بین پالت بزرگ رنگین کمانی انتخاب کنند اما مسلما آنها نمی‌خواهند که محصول آنها ترک بر دارد بنابراین تاثیر رنگ آمیزی بر مواد پلاستیکی به عنوان نقطه کلیدی به شمار می‌آید که می تواند تناسب بسیار خوبی را برای شما به وجود آورد.
تاثیر رنگ بر مواد پلاستیکی
رنگ با سه روش متفاوت می تواند برای ویژگی های مکانیکی مواد پلاستیکی موثر باشد در حالت اول حلال های رنگی می توانند برای ماده پلاستیکی تاثیرات مخرب داشته باشند و به آن حمله کنند. در واقع حمله حلال های رنگی به ماده پلاستیکی می تواند نقطه مثبتی در نظر گرفته شود زیرا این مورد خود باعث بهبود چسبندگی مورد نظر خواهد شد. از طرف دیگر حلال های رنگی می توانند باعث ایجاد ترک های سطحی و یا ترک های ناشی از فشارهای محیطی شود. ایجاد تورم، نرم شدگی و یا عدم انحلال پذیری ماده پلیمری از سایر اثرات ناشی از حلال های رنگی و مواد پلاستیک می باشد. مجددا تاکید می‌کنیم که میزان بسیار کمی از این مواد می توانند باعث بهبود چسبندگی شود و اگر این میزان زیاد باشد، در نهایت ویژگی های ماده پلاستیکی را تا حد بسیار نامطلوبی دچار تنزل خواهد کرد. بیشتر متخصصین صنعت پلاستیک از پیشینه خوبی در حوزه ی شیمی و مواد شیمیایی برخوردارند و بنابراین آنها تصور می کنند که واکنش شیمیایی بین رنگ ها و مواد پلاستیکی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. واکنش‌ها و اثرات شیمیایی نقش بسیار مهمی دارند اما در همین حال دو روش دیگر نیز وجود دارند که می توانند بر ویژگی های مواد پلاستیکی تاثیرگذارند عبارتند از گرمایی و مکانیکی. تعداد زیادی از رنگها باید در دمای بالاتری فرآوری شوند و دمای بالاتر می تواند تعدادی از این آثار را برای مواد پلاستیکی به وجود بیاورد به عنوان مثال در مرحله اول آنها باعث افزایش انتشار حلال در ماده پلاستیکی می شوند و باعث می شوند که تمامی تاثیرات ناشی از این حلال ها بر روی مواد پلاستیک افزایش پیدا کند. سپس دمای بالا می تواند فشارهای ناشی از قالب به روی قطعات پلاستیکی را افزایش دهد و طرحها و خراشیدگی هایی را در آنها به وجود آورد. چنین طرح‌هایی در نهایت باعث بروز فشارهای باقیمانده در محصولات تولید خواهد شد. در حالت سوم نیز دمای بسیار بالا می‌تواند منجر به تجزیه گرمایی مواد پلیمری شود.
همانطور که پیش از این نیز عنوان شد رنگ ها می‌توانند تاثیرات مکانیکی نیز در پلیمرها و قطعات پلاستیکی داشته باشند به عنوان مثال استحکام و قدرت رنگ ها در مقایسه با مواد پلاستیکی متفاوت می باشد ولی آنها باید تناسبی با یکدیگر داشته باشد تا در نهایت یک واحد را به وجود آورد. در اغلب موارد رنگ در مقایسه با زیر لایه های پلاستیکی شکننده تر می باشد و این بدین معناست که رنگ با قرارگیری در معرض فشار بالا ترک بر خواهد داشت و این در حالی است که پلاستیک در چنین شرایطی هیچ گونه ترکی نخواهد داشت. زمانی که بروی رنگ های پوششی ترکی به وجود بیاید و در نهایت این ترک به لایه‌های زیرین نیز منتقل خواهد شد و باعث می‌شود تا رنگ از لایه های زیرین جدا شود و یا حتی در درون خود رنگ انتشار پیدا کند بدون آنکه بر زیر لایه ها اثر بگذارد. عوارض هر یک از دو مورد نام برده شده وابستگی بسیار زیادی به تمایز استحکامی دارد که در بین رنگ و ماده پلاستیکی وجود دارد و استحکام بین این دو ماده نیز می‌تواند نقش مهمی ایفا نماید. افرادی که رنگ های لازم برای مواد پلاستیکی را فرموله می کنند و یا پلاستیک ها را رنگ آمیزی می کنند به خوبی می‌دانند که این کار بسیار متفاوت از رنگ آمیزی فلزها خواهد بوده و علاوه بر آن با دشواری بسیار بیشتری نیز صورت می‌گیرد. استفاده زیاد از رنگ ها بر روی مواد فلزی و یا پلاستیکی با چالش های یکسانی همراه می باشد با این تفاوت که استفاده از این رنگ ها برای مواد پلاستیکی می تواند مشکلات دیگری نیز و با خود به همراه داشته باشد به عنوان مثال یکی از دشواری هایی که در رنگ آمیزی مواد پلاستیکی به چشم می‌خورد در این مورد خلاصه می‌شود که پلاستیک های بسیار متفاوتی برای استفاده وجود دارد و هر کدام از آنها از خواص سطحی و قابلیت رنگ آمیزی متفاوتی برخوردارند. انرژی هسته ای و میزان قطبیت در این موارد پایین تر می باشد. تعداد زیادی از پلاستیک ها در مقایسه با مواد فلزی در همه مراحل مرطوب سازی و یا چسبندگی با مشکلات بیشتری همراه هستند. به منظور کاهش تمامی مشکلات نامبرده شده و بهبود چسبندگی پوشش باید زیرلایه ها به صورت کامل پاکیزه شوند و این به ویژه برای مواد پلاستیکی صدق می کند که در طی قالبگیری عامل‌هایی به روی سطوح آنها آزاد می‌شود و مقاومت بسیار جدی در برابر نفت، خاکهای شنی و سایر انواع آلاینده‌ها دارند بنابراین باید تمامی آلاینده‌های سطوحی را ابتدا از بین برد. تمامی یا نامنظمی های موجود در سطوح پوششی به معنای آلایندگی نمی باشد اما آنچه که واقعا آلایندگی را تشکیل می دهد انواعی از آسیب های صنعتی می باشد که به دلیل مشکلات موجود در طی قالب گیری و یا حمل و نقل به وجود آمده است. در اغلب موارد پلاستیک ها با استفاده از شوینده های حلال و بسیار قوی کاملاً پاکیزه می شوند و این فرآیند کمک می کند تا میزان رنگ پذیری آنها بسیار افزایش پیدا کند و به کمک آن به راحتی می توان تعیین کرد که این قطعات کاملا تمیز شده‌اند و یا خیر. از طرف دیگر خود این مواد شوینده می توانند تاثیر منفی برای چسبندگی بخش های رنگی داشته باشند و مشکلات بسیار زیادی را بر روی ظاهر نهایی ما به وجود آورد. بهتر است پس از رنگ آمیزی حتماً ماده مورد نظر را با چشمان خود کنترل کنید و میزان رطوبت پذیری آن را با استفاده از یکی از روشهای موجود تحلیل کنید.
مترجم: ف. ال احمد
