چه تفاوتی بین لاستیکهای ترموپلاستیک و الاستومر های ترموپلاستیک وجود دارد؟
اگر شما نیز یکی از افرادی هستید که به خوبی نمی تواند تفاوت بین لاستیک های ترموپلاستیک و الاستومرهای ترموپلاستیک را از یکدیگر تشخیص دهند بهتر است بدانید که تنها نیستید. دو مورد نام برده شده به خانواده الاستومرهای ترموپلاستیک تعلق دارند و حداقل امروزه نمی توان استانداردهای صنعتی تعریف شده‌ای را برای ایجاد تمایز بین آنها پیدا کرد. به همین دلیل ابهام زیادی در خصوص دو ماده ی نامبرده شده وجود دارد.
اگر بخواهیم لاستیکهای ترموپلاستیک و الاستومر های ترموپلاستیک را به صورت کامل با یکدیگر مقایسه کنیم متوجه می‌شویم که ویژگی های آنها تمایز چندانی با یکدیگر ندارند. از ویژگی‌های ترموپلاستیک های الاستومری می توان به این موارد اشاره کرد: مقاومت بالا در برابر خستگی ناشی از خمیدگی زیاد، مقاومت در برابر سایش و فرسایش، استحکام بالا در برابر ضربه، خواص دی الکتریک بسیار مطلوب و مقاومت در برابر مواد شیمیایی و هوا، قابلیت بازیافت، قابلیت قرارگیری در معرض دمای بین منفی ۲۲ تا ۲۸۴ درجه فارنهایت یا ۳۰ تا ۱۴۰ درجه سانتیگراد. ویژگی های لاستیک های ترموپلاستیک نیز شامل چنین مواردی می شود: مقاومت بالا در برابر خستگی ناشی از انحنا، مقاومت در برابر فرسایش و سایش، استحکام بالا در برابر ضربه، خواص دی الکتریک و مقاومت بالا در برابر تغییرات شیمیایی و آب و هوا، قابلیت بازیافت و امکان مقاومت در برابر دمای بین منفی ۲۲ تا ۲۸۴ درجه فارنهایت یا ۳۰ تا ۱۴۰ درجه سانتی گراد.
تمایزات بین لاستیک های ترموپلاستیک و الاستومرهای ترموپلاستیک
دو ماده نام برده شده در ظاهر شباهت بسیار زیادی به یکدیگر دارند ولی در اصل تمایزاتی نیز بین آنها دیده می شود که در واقع ناشی از ماده اصلی سازنده آنهاست. الاستومرهای ترموپلاستیک نوعی فرمت تغییر یافته از مواد اصلی SEBS می باشند ولی لاستیک های ترموپلاستیک در اغلب موارد فورمتی تغییر یافته از SBS می باشند و به منظور درک بهتر فرآیندهای تولیدی دو ماده نام برده شده ابتدا باید مواد اصلی سازنده آنها را به تفصیل توضیح دهیم.
SEBSو SBSبه چه موادی گفته می شود؟
هم بسپار های بلوکی استایرن اتیلن بوتیلن استایرن که با نام SEBS نیز نشان داده می شوند یکی از محصولات SBS هالوژنه میباشند اما SBS چیست؟ این ماده نوعی هم بسپار بلوکی از استایرن بوتادین استایرن می باشد که ویژگی های متفاوتی داشته و حالتی نرم دارد و به همین دلیل توسط طراحان به میزان زیادی مورد استفاده قرار می گیرد به خصوص در تولید ابزارهای دستی. چرا این دو مورد به یکدیگر ارتباط دارند؟ در واقع این ارتباط ناشی از قرارگیری هیدروژن های مولکولی در برابر مولکول های اشباع نشده در شرایط واکنشی ویژه می باشد اما این ارتباط باعث می‌شود تا ساختارهای مولکولی حالت اشباع شده پیدا کنند و در واقع امکان سالخوردگی در آنها به طور کامل از بین برود. علاوه بر آن می‌توان عنوان کرد که مقاومت آنها در برابر تغییر رنگ و ایجاد رنگ زرد مانند نیز بسیار کاهش پیدا خواهد کرد. تمامی موارد عنوان شده در ایجاد نوعی مقاومت بالاتر در برابر حرارت و سایش در مقایسه با SBS نقش دارند و در نهایت باعث می‌شود تا عملکرد الاستومرهای ترموپلاستیک در مقایسه با لاستیک های ترموپلاستیک بالاتر باشد.
چه موادی به عنوان الاستومرهای ترموپلاستیک طبقه‌بندی می‌شود؟
از آنجایی که پلاستیک و لاستیک ها هر دو از انعطاف پذیری خوبی برخوردارند، بنابراین الاستومرهای ترموپلاستیک و لاستیکهای ترموپلاستیک مصارف گسترده‌ای در حوزه مهندسی دارند ولی از آنها برای تولید محصولات متمایز استفاده می شود. ساختار مولکولی اشباع شده در لاستیکهای ترموپلاستیک شباهت بسیار زیادی با ساختار مولکولی لاستیک دارد که در واقع نوعی خاصیت ارتجاعی را به آن می بخشد.
الاستومرهای ترموپلاستیک به چه موادی گفته می شود؟
الاستومرهای ترمو پلاستیک از بخش های سخت و نرم برخوردارند و نوعی ماده چند فازی می باشند که حتی در وضعیت جامد نیز چنین حالتی را حفظ می‌کنند و تعدادی از مهندسین نمی‌توانند به خوبی درک کنند که چرا این مواد همچنین حالت لاستیک مانند دارند. حوزه دمایی و طراحی منحصر به فرد الاستومرهای ترموپلاستیک با توجه به دمای انتقال شیشه ای و علاوه بر آن دمای ذوب و یا دمای انتقال شیشه ای در فاز سخت تولیدی تعیین می‌شود. از آنجایی که الاستومرهای ترموپلاستیک از بیش از یک نوع پلیمر ساخته شدند همانند ترکیبات الاستومرهای ترموپلاستیک یا هم بسپارهای بلوکی استایرنی در نهایت می توان آنها را برای دستیابی به اهداف متفاوتی در دنیای مهندسی به کار برد. نمونه ای از مصارف الاستومرهای ترموپلاستیک عبارت است از:
· مواد غذایی: از آنجایی که تمام موادی که در ارتباط با مواد غذایی قرار می‌گیرند، به گواهی لازم برای استفاده و فروش در کشور مورد نظربدن منظور نیاز خواهند داشت بنابراین الاستومرهای ترموپلاستیک نیز می توانند در همین مورد به کار برده شوند و حتی در ساخت ظروف غذای کودکان نیز نقش داشته باشند.
· حلقه های O شکل: این حلقه ها به طور سنتی از لاستیک های ترموست ساخته شدند و حلقه‌های ترموپلاستیک را می‌توان به رنگ‌های متفاوت و یا رنگ سفید تولید کرد و یا می‌توان آن را با سایر مواد قالب گیری کرد تا انواع درزگیر های چند بخشی را تولید نموده و در نهایت بازدهی بسیار بالاتری در تولید آنها وجود خواهد داشت. از طرف دیگر این مواد سازگاری زیادی با محیط زیست نیز دارند زیرا آنها در مقایسه با سایر لاستیک های ترموست انرژی کمتری مصرف می‌کنند و در مدت زمان کوتاه تری نیز تولید می شوند.
· حوزه پزشکی و مراقبتهای بالینی: همه ما می‌دانیم که تجهیزات و محصولات به کار برده شده در حوزه پزشکی باید مطابق با استاندارد های ویژه و سخت گیرانه ای تولید شوند و در چنین شرایطی به راحتی می‌توان ازالاستومرهای ترمو پلاستیک استفاده کرد زیرا آنها با به کارگیری انواعی از مواد همانند اتیلن اکسید، اتوکلاو و یا تابشهای اشعه گاما استریلیزه می‌شوند. این امکان وجود دارد که نحوه تولید آنها به گونه‌ای باشد که از ویژگی‌هایی همانند سازگاری زیستی و خلوص بالا برخوردار باشند و بتوانند به خوبی جایگزین سیلیکون، پلی وینیل کلراید، لاستیک و یا لاتکس شوند.
لاستیکهای ترموپلاستیک به چه موادی گفته می شود؟
لاستیکهای ترموپلاستیک ترکیبی خواص لاستیک و توانایی‌های قالبگیری ترموپلاستیک ها را ارائه می کنند. به عنوان مثال می توانید به یک موکت ویژه سفارشی برای خودروی خود فکر کنید. مواد نام برده شده دارای ویژگی های متفاوتی هستند که از آن جمله می توان این نمونه‌ها را نام برد: شکل خود را حفظ می‌کنند، درجات متفاوتی از انعطاف پذیری دارند، انعطاف پذیری می تواند با افزایش محتوایی لاستیکی به ماده اول شیمیایی بیشترشود، سبک وزن است و می‌توان آن را با توجه به نیازمندی های موجود رنگ کرد. می‌توان لاستیک های ترموپلاستیک را برای تولید محصولاتی به کار برد که به اتصال با استفاده از چسب ها نیاز دارند همانند انواع پا پوشها و اسباب بازی ها. این در حالی است که الاستومرهای ترموپلاستیک واکنش چندان خوبی به چسب‌ها ندارد. به طور کلی لاستیک های ترمو پلاستیک برای تولید چنین محصولاتی به کار برده می شوند:
· لوله ها
· سیم و کابل ها
· درزگیرها
· مواد افزودنی
· تزئینات خودرو
· واشر
· فیلم و ورقه.
لاستیکهای ترموپلاستیک نیز دقیقا همانند الاستومرهای ترموپلاستیک از انعطاف پذیری پلاستیک و لاستیک هر دو با یکدیگر برخورد دارند. در صورت انفجار لاستیکهای ترمو پلاستیک هنگام سوختگی دود های تیره تری را از خود منتشر می‌کنند و این در حالی است که بخواهیم آنها را با الاستومرهای پلاستیک مقایسه کنیم. مهندسین در طی بکارگیری الاستومرهای ترموپلاستیک می‌توانند آنها را تا طول متوسط بکشند و در نهایت می‌توانند آنها را به شکل اولیه خود تبدیل کنند و به همین دلیل این مواد از طول عمر بسیار بالاتری برخوردارند.
تفاوت الاستومرها و لاستیک های ترموپلاستیک در تولید
در اغلب موارد الاستومرهای ترموپلاستیک بسیار مقرون به صرفه می باشد زیرا می توان آنها را با استفاده از دستگاه های پلاستیکی فرآوری نمود و در نهایت میزان هزینه صرف شده برای هر پروژه نیز کمتر خواهد شد. زیبایی لاستیکهای گرمایی معمول به همراه سادگی در فرآوری آنها در طی مراحل تولید باعث می‌شود تا الاستومرهای ترموپلاستیک برای قالب گیری تزریقی با حجم بالا گزینه‌های مناسبی باشند. ماده نام برده شده به جز آنکه زمان فرآوری کوتاهی دارد، از قابلیت بازیافت کامل نیز برخوردار است و می توان هر کدام از آنها را به تعداد ۵ بار به صورت کامل استفاده کرده ولی حائز اهمیت است که بدانیم درجات متفاوت آنها از یکدیگر متمایز خواهد بود. این یکپارچگی باعث می‌شود تا مهندسین بتوانند از الاستومرهای ترموپلاستیک با اطمینان خاطر زیادی برای پروژه خود استفاده کنند. الاستومرهای ترموپلاستیک انرژی بیشتری را ذخیره می کنند و به طور کلی به توان انسانی کمتری نیاز دارند، سبک هستند و می توان آنها را با استفاده از روش قالب گیری بادی و یا گرمایی شکل داد. ویژگی‌های لاستیکهای ترموپلاستیک شامل قابلیت ارتجاعی و ظاهر جذاب لاستیکهای ترموست و فرآوری پذیری پلاستیک ها می باشند و علاوه بر آن می‌توان آنها را برای قالب گیری تزریقی در قالب گیری بادی و یا حتی شکل گیری به کمک گرما نیز استفاده کرد. از طرف دیگر از آنجایی که مواد نامبرده شده شکل پذیر هستند ، بنابراین می توان آنها را برای قالب گیری با توجه به شکل دلخواه شما نیز به کار برد.
مترجم: ف. آل احمد
